Multipl Skleroz (MS), merkezi sinir sistemi (beyin ve omurilik) üzerinde etkili olan bir otoimmün hastalıktır. Otoimmün hastalıklar, bağışıklık sisteminin vücudun kendi dokularına saldırması sonucunda ortaya çıkar. MS’de ise bağışıklık sistemi, miyelin adı verilen sinir liflerini koruyan tabakaya saldırır. Miyelin tabakası, sinir iletimini hızlandıran ve sinir liflerini koruyan bir izolasyon tabakasıdır. MS’de bağışıklık sistemi miyelin tabakasına saldırdığında, bu tabaka hasar görür ve sinir iletimi bozulur. Bu, sinir iletilerinin düzgün iletilmesini engeller ve çeşitli semptomlara yol açar.
MS'in belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve hastalığın ilerlemesiyle değişebilir. Hastalığın etkilendiği sinirlerin konumuna ve hasarın şiddetine bağlı olarak da değişebilir. En sık görülen belirtiler arasında yorgunluk, denge ve koordinasyon problemleri, kas zayıflığı, uyuşma veya karıncalanma hissi, görme sorunları, konuşma bozuklukları ve bilişsel sorunlar yer alır. Ayrıca, depresyon, anksiyete ve idrar kontrolü gibi diğer semptomlar da görülebilir.
MS'in kesin nedeni henüz tam olarak bilinmemektedir, ancak genetik yatkınlık ve çevresel faktörler, ve bağışıklık sistemiyle ilgili sorunlar gibi faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir. MS, genellikle genç yetişkinlik döneminde (20-40 yaş arası) başlar ve kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülür. Viral enfeksiyonlar, D vitamini eksikliği ve sigara içmek gibi faktörlerin MS riskini artırdığı düşünülmektedir.
MS tanısı, semptomların değerlendirilmesi, ayrıntılı anamnez (öykü) alınması, detaylı nörolojik muayene, beyin ve omurilik görüntüleme testleri (MRI), beyin omurilik sıvı incelemeleri (BOS) ve diğer laboratuvar testleri kullanılarak konulur.
MS, şu anda tedavisi olmayan bir hastalıktır. Ancak semptomların kontrol altına alınması, hastalığın seyrinin değiştirilmesi, atakların sıklığının azaltılması ve hastalığın ilerlemesinin yavaşlatılması için çeşitli tedavi seçenekleri bulunmaktadır. Bu tedaviler arasında immunmodulatör ilaçlar, kortikosteroidler, plazmaferez, fizik tedavi ve rehabilitasyon, semptom yönetimi için ilaçlar ve destekleyici tedaviler yer alır.
MS, yaşam kalitesini etkileyebilen bir hastalıktır ataklarla seyredebilir ve kronik bir seyir gösterebilir. Ancak erken teşhis ve uygun tedavi ile semptomların kontrol altına alınması ve hastalığın ilerlemesinin yavaşlatılması mümkündür. Bu nedenle, MS belirtileri yaşayan kişilerin bir uzmana başvurarak teşhis ve tedavi sürecine başlamaları önemlidir.